KARAYOLLARI MOTORLU ARAÇLAR ZORUNLU MALİ SORUMLULUK
SİGORTASI
(TRAFİK SİGORTASI) GENEL ŞARTLARI
Yürürlük Tarihi: 15 Ağustos 2003
A- SİGORTA KAPSAMI
A.1-
Sigortanın Kapsamı
Sigortacı, poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi
sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir
şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı,
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'na göre işletene düşen
hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin
eder.
Araca bağlı olarak çekilmekte olan römork veya yarı
römorkların (hafif römorklar dahil) veya çekilen bir aracın
sebebiyet vereceği zararlar çekicinin sigortası
kapsamındadır. Ancak, insan taşımada kullanılan römorklar
bunlar için poliçede özel şartları belirtilecek ek bir
sorumluluk sigortası sağlanmış olması kaydıyla teminata
dahil olur.
Meydana gelen bir kazada zararın önlenmesi veya azaltılması
amacıyla, sigorta ettirenin yapacağı makul ve zorunlu
masraflar sigortacı tarafından karşılanır .
Bu sigorta işletenin (sigorta ettirenin) haksız taleplere
karşı savunmasını da temin eder.
A.2-Sigortanın Coğrafi Sınırı
Bu sigorta Türkiye sınırları içinde geçerlidir.
A.3-
Teminat Dışında Kalan Haller
Aşağıdaki haller sigorta teminatı dışındadır:
a) İşletilme halinde olmayan araçların sebep olacağı
zararlar,
b) İşleten tarafından ileri sürülecek tazminat
talepleri,
c) İşletenin eşinin, usul ve füruunun, kendisine evlat
edinme ilişkisi ile bağlı olanların ve birlikte yaşadığı
kardeşlerinin mallarına gelen zararlar nedeniyle ileri
sürebilecekleri talepler,
d) Zarar görenlerin beraberinde bulunan bagaj ve benzeri
eşya dışında araçta veya römorklarda taşınan eşyanın
uğrayacağı zararlardan dolayı işletene karşı ileri sürülecek
talepler,
e) Manevi tazminat talepleri.
f) İşletenin, Karayolları Trafık Kanunu uyarınca
eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı
yöneltebileceği talepler,
g) İşletenin aracına veya bu araç vasıtasıyla çekilen
römorklara ve yarı römorklara veya çekilen araçlara gelecek
zararlar nedeniyle ileri sürülecek talepler,
h) Motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyetlerde
bulunan teşebbüslere, gözetim, onarım, bakım, alım-satım,
araçta değişiklik yapılması amacı ile veya benzeri bir
amaçla bırakılan aracın sebep olacağı zararlara ilişkin her
türlü talepler,
i) Aracın, yetkili makamların izniyle tertip olunan
yarışlara katılması veya yarışlara katılan araçlara eşlik
etmesi ile gösteride kullanılması sonucunda meydana gelecek
zararlar,
j) Çalınan veya gaspedilen araçların sebep oldukları ve
Karayolları Trafik Kanunu'na göre işletenin sorumlu olmadığı
zararlar ile aracın çalındığını veya gaspedildiğini bilerek
binen kişilerin zarara uğramaları nedeniyle ileri sürülecek
talepler ile çalan ve gaspeden kişilerin talepleri,
k) Motorlu bisikletlerin kullanılmasından ileri gelen
zararlar.
l) 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda
belirtilen terör eylemlerinde ve bu eylemlerden doğan
sabotajda kullanılan araçların neden olduğu ve 2918 sayılı
Karayolları Trafik Kanununa göre işletenin sorumlu olmadığı
zararlar ile aracın terör eylemlerinde kullanıldığını veya
kullanılacağını bilerek binen kişilerin zarara uğramaları
nedeniyle ileri sürecekleri talepler, aracı terör ve buna
bağlı sabotaj eylemlerinde kullanan kişilerin talepleri.
m) Dolaylı zararlar nedeniyle yöneltilecek
tazminat talepleri.
A.4-
Sigortanın Başlangıcı ve Sonu
Sigorta, poliçede, başlama ve sona erme tarihleri olarak
yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça, Türkiye saati
ile öğleyin 12.00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de sona
erer.
B- HASAR VE TAZMİNAT
B.1-
Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigorta Ettirenin
Yükümlülükleri
Sigorta ettiren, rizikonun gerçekleşmesi halinde aşağıdaki
hususları yerine getirmekle yükümlüdür:
a)
Bu sözleşmeye göre, sorumluluğunu gerektirecek bir olayı,
haberdar olduğu andan itibaren beş gün içinde sigortacıya
ihbar etmek,
b) Sigortalı değilmişcesine gerekli kurtarma ve koruma
önlemlerini almak ve bu amaçla sigortacı tarafından
verilecek talimata uymak,
c) Sigortacının talebi üzerine, olayın ve zararın nedeni
ile hangi hal ve şartlar altında gerçekleştiğini ve
sonuçlarını tesbite, tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile
rücu hakkının kullanılmasına yararlı, elde edilmesi mümkün
bilgi ve belgeleri gecikmeksizin vermek,
d) Zarardan dolayı dava yolu ile veya başka yollarla bir
tazminat talebi karşısında kaldığı veya aleyhine cezai
kovuşturmaya geçildiği hallerde, durumdan sigortacıyı derhal
haberdar etmek ve zarar ziyan talebine ve cezai kovuşturmaya
ilişkin olarak almış olduğu ihbarname, davetiye ve benzeri
tüm belgeleri derhal sigortacıya vermek,
e) Sigorta konusu ile ilgili başka sigorta sözleşmeleri
varsa bunları sigortacıya bildirmek.
B.2-
Tazminat ve Giderlerin Ödenmesi
Sigortacı zarar ve ziyan talebinde bulunan üçüncü kişilerle
doğrudan doğruya temasa geçerek anlaşma hakkını haizdir.
Ancak sigortacının yazılı izni olmadıkça, sigorta ettiren
tazminat talebini kısmen veya tamamen kabule yetkili
olmadığı gibi zarar görenlere herhangi bir tazminat
ödemesinde de bulunamaz.
Sigortacı;
a)
Talep edilen tazminat ve giderleri hak sahibinin, kaza ve
zarara ilişkin tesbit tutanağını veya bilirkişi raporunu ve
gerekli belgeleri sigortacının merkez veya kuruluşlarından
birine ilettiği tarihten itibaren,
b) Yaralanan kimselerin ilk yardım, muayene ve kontrol
veya bu yaralanmadan ötürü ayakta hastane, klinik ve diğer
yerlerdeki tedavi giderleri ile tedavinin gerektirdiği diğer
giderleri, belgeleri ile birlikte kendisine başvurma
tarihinden itibaren,
sekiz iş günü içinde sigorta teminat limitleri dahilinde
öder.
Hasar halinde, hasar gören parça, onarımı mümkün değilse
veya eşdeğeri parça ile değiştirilme imkanı yok ise yenisi
ile değiştirilir. Bu durumda taşıtta birm kıymet artışı
meydana gelse dahi bu fark tazminat miktarından indirilemez.
Dava
açılması halinde, sigorta poliçesinde yazılı limitlere kadar
davanın takip ve idaresi sigortacıya ait olup, sigorta
ettiren, sigortacının göstereceği avukata gereken
vekaletnameyi vermek zorundadır. Sigortacı dava masrafları
ile avukatlık ücretlerini ödemekle yükümlüdür. Şu kadar ki,
hükmolunan tazminat sigorta bedelini geçerse, sigortacı bu
masrafları sigorta bedelinin tazminata oranı dahilinde öder
.
Sigortalı veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kimseler
aleyhine cezai kovuşturmaya geçilmesi halinde, sanığın izni
ile sigortacı da savunmaya iştirak eder. Bu takdirde,
sigortacı yalnız seçtiği avukatın giderlerini öder.
Cezai kovuşturmadan doğan tüm giderleri ile, muhtemel para
cezaları sigorta teminatı dışındadır.
B.3-
Sigortacının Halefiyeti
Sigortacı ödediği tazminat miktarınca hukuken sigorta
ettiren yerine geçer.
B.4- Zarar Görenlerin Haklarının Saklı Tutulması ve
Sigortacının İşletene Rücu Hakkı
Sigorta sözleşmesinden veya sigorta sözleşmesine ilişkin
kanun hükümlerinden doğan ve tazminat yükümlülüğünün
kaldırılması veya miktarının azaltılması sonucunu doğuran
haller zarar görene karşı ileri sürülemez.
Ödemede bulunan sigortacı, sigorta sözleşmesine ve bu
sözleşmeye ilişkin kanun hükümlerine göre, tazminatın
kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlayabileceği oranda
sigorta ettirene rücu edebilir.
Sigorta ettirene başlıca şu nedenlerle rücu edilir:
a)
Tazminatı gerektiren olay, işletenin veya eylemlerinden
sorumlu olduğu kişilerin kasdi bir hareketi veya ağır kusuru
sonucunda meydana gelmiş ise,
b) İşleten, yetkili makamlardan izin almaksızın
düzenlenen bir yarış için Karayolları Trafik Kanunu uyarınca
yapılması gereken özel bir sigortanın yapılmamış olduğunu
biliyorsa veya gerekli özeni göstermesi halinde bilebilecek
durumda ise,
c) Tazminatı gerektiren olay, aracın Karayolları Trafık
Kanunu hükümlerine göre gereken ehliyetnameye sahip olmayan
kimseler tarafından sevkedilmesi sonucunda meydana gelmiş
ise,
d) Tazminatı gerektiren olay, işletenin veya
eylemlerinden sorumlu olduğu kişilerin veya motorlu aracın
hatır için karşılıksız olarak kendilerine verilen kişilerin
uyuşturucu veya keyif verici maddeler almış olarak aracı
sevk ve idare etmeleri esnasında meydana gelmiş veya olay,
yukarıda sayılan kişilerin alkollü içki almış olmaları
nedeniyle aracı güvenli sürme yeteneklerini kaybetmiş
bulunmalarından ileri geliyorsa,
e) Tazminatı gerektiren olay, yolcu taşımaya ruhsatlı
olmayan araçlarda yolcu taşınması veya yetkili makamlarca
tesbit edilmiş olan istiab haddinden fazla yolcu veya yük
taşınması veya patlayıcı, parlayıcı ve tehlikeli maddeleri
taşıma ruhsatı bulunmayan araçlarda, bu maddelerin parlama,
tutuşma ve infilakı yüzünden meydana gelmiş ise,
f) Sigorta ettirenin, rizikonun gerçekleşmesi halinde,
B.1 maddesinde belirtilen. yükümlülükleri yerine
getirmemesinden dolayı zarar ve ziyan miktarında bir artış
olursa,
g) Tazminatı gerektiren olayın aracın çalınması veya
gaspedilmesi sonucunda olması halinde, çalınma veya
gaspedilme olayında işletenin kendisinin veya eylemlerinden
sorumlu olduğu kişilerin kusurlu olduğu tespit edilirse.
C- ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
C.1-
Sigorta Ücretinin Ödenmesi
Sigorta ücreti, prim, Karayolu Trafik Garanti Sigortası
Hesabı'na katılma payı ile sigorta sözleşmesine, bedeline
veya primine ilişkin olarak mevcut ve ileride konulacak
vergi, resim ve harçlardan oluşur.
Sigorta ücretinin tamamı, sözleşme yapılır yapılmaz
poliçenin teslimi karşılığında peşinen ödenir.
C.2-
Sigorta Ettirenin Sözleşme Yapıldığı Sırada Beyan
Yükümlülüğü
Sigortacı, bu sigortayı, sigorta ettirenin rizikonun gerçek
durumunu bildirmek üzere poliçe ve eklerinde yazılı beyanına
dayanarak kabul etmiştir .
Sigorta ettirenin beyanının gerçeğe aykırı veya eksik olması
halinde, sigortacının sözleşmeyi daha ağır şartlarla
yapmasını gerektirecek durumlarda, sigortacı durumu
öğrendiği andan itibaren sekiz gün içerisinde prim farkının
ödenmesi hususunu sigorta ettirene ihtar eder. Sigorta
ettiren ihtarın tebliğ tarihini izleyen sekiz gün içinde
talep olunan prim farkını ödemez veya ödemeyeceğini
bildirirse, sözleşme feshedilmiş olur.
Sözleşmenin feshi halinde, feshin hüküm ifade edeceği tarihe
kadar geçen sürenin primi kısa süre esası üzerinden hesap
edilir ve fazlası geri verilir.
Prim farkının süresinde istenilmemesi halinde fesih hakkı
düşer.
Gerçeğe aykırı beyan hali, zararı doğuran olayın meydana
gelmesinden sonra öğrenilmişse, sigortacı bu zarardan dolayı
ödenmiş ve ödenecek tazminatın:
a)
Gerçeğe aykırı beyan, kasden yapılmış olması halinde tamamı
için,
b) Kasıt olmaması halinde ise, ödenecek tazminatın,
alınan prim ile alınması gereken prim arasındaki oran kadar
kısmı dışında kalan miktarı için, sigorta ettirene rücu
edebilir .
C.3-
Sigorta Ettirenin Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğü ve
Sonuçları
Sigorta ettiren sözleşmeden sonra rizikoyu ağırlaştırıcı
mahiyette meydana gelecek değişiklikleri durumu öğrenir
öğrenmez en geç sekiz gün içinde sigortacıya ihbarla
yükümlüdür. Sigortacı durumu öğrendiği andan itibaren sekiz
gün içinde prim farkının ödenmesi hususunu sigorta ettirene
ihtar eder .Sigorta ettiren, ihtarın tebliğ tarihini takip
eden sekiz gün içinde talep olunan prim farkını ödemez veya
ödemeyeceğini bildirirse sözleşme fesh edilmiş olur.
Sözleşmenin feshi halinde, feshin hüküm ifade edeceği tarihe
kadar geçen sürenin primi kısa süre esası üzerinden hesap
edilir ve fazlası geri verilir.
Prim farkının süresinde istenilmemesi halinde fesih hakkı
düşer. Sözkonusu değişikliklere ilişkin ihbar yükümlülüğünün
yerine getirilmesinden önce meydana gelen olaylardan dolayı
ödenmiş veya ödenecek tazminatlar için değişikliğin
bildirilmemesinin kasıtlı olup olmamasına göre, C.2
maddesinin sigortacının rücu hakkına ilişkin (a) ve (b)
fıkraları hükümleri uygulanır.
Sigorta süresi içinde meydana gelen değişiklikler rizikoyu
hafifletici nitelikte olduğu ve bunun daha az prim alınması
gerektirdiği anlaşılır ise, bu değişikliğin yapıldığı
tarihten sözleşmenin sona ermesine kadar geçecek süre için
gün esasına göre hesaplanacak prim farkı sigorta ettirene
geri verilir.
C.4-
İşletenin Değişmesi
Sigorta sözleşmesi, sözleşmeye
taraf olan araç işletenini takip eder. İşleten, sahip olduğu
yeni araca ilişkin bilgileri sigortacıya bildirir. Araç
grubunda herhangi bir değişiklik meydana gelmesi halinde,
C.3 maddesi hükümleri kıyasen uygulanır.
Ancak, sözleşme süresi içinde işletenin değişmesi halinde
sigorta sözleşmesi, işletenin değiştiği tarihten itibaren on
gün süresince herhangi bir işleme gerek kalmaksızın ve prim
ödenmeksizin yeni işleten için de geçerlidir.
Araç değişikliği nedeniyle yeni bir sigorta yaptırılması
durumunda, sigortacının işletenin değiştiği tarihe kadar hak
kazandığı prim gün esasına göre tespit edilir ve fazlası
sigorta ettirene geri verilir.