HIRSIZLIK SİGORTASI GENEL ŞARTLARI
Yürürlük Tarihi: 1 Ağustos 1996
A -
Sigortanın Kapsamı
A.l. Sigortanın Konusu
Bu
sigorta ile poliçede belirlenen sigortalı yerde hırsızlık
veya hırsızlığa teşebbüsün;
1.1.
Kırma, delme, yıkma, devirme ve zorlamayla girilerek,
1.2.
Araç, gereç veya bedeni çeviklik sayesinde tırmanma veya
aşma suretiyle girilerek,
1.3.
Kaybolan, çalınan veya haksız yere elde edilen asıl
anahtarla veya anahtar uydurarak veya başka aletler veya
şifre yardımıyla kilit açma suretiyle girilerek,
1.4.
Sigortalı yerlere gizlice girip saklanarak veya kapanarak,
1.5.
Öldürme, yaralama, zor ve şiddet kullanma veya tehditle,
yapılması halinde sigortalı kıymetlerde doğrudan meydana
gelen maddi kayıp ve zararlar, teminat altına alınmıştır.
Teminat poliçede belirtilmek şartıyla yukarıda sıralanan
riziko gruplarından sadece biri veya birkaçı için de
verilebilir.
A.2.
Sigorta Bedelinin Kapsamı
Sigortalıya ve kendisiyle birlikte sürekli oturanlara ve
çalışanlarına ait sigortalanabilir kıymetler sigorta kapsamı
içindedir.
Sigortalı yerlerde bulunan sigorta konusu kıymetler;
a)
Nitelikleri bakımından madde veya gruplara ayrılmış ise bu
madde ve gruplardan herhangi birinin içine giren,
b)
Tek bir sigorta bedelinde belirtilmiş ise bu bedele ilişkin
tanımın içine giren,
her
şey poliçede ayrıca belirtilmiş olsun olmasın sonradan
edinilmiş olsa dahi sigorta teminatı kapsamı içindedir.
Hırsızlık eylemini gerçekleştirmek amacıyla sigortalı
kıymetlerin bulunduğu yerlere girilmesi veya bu yerlerin
açılması esnasında verilecek tahribat da sigorta teminatı
kapsamındadır.
Sigorta sözleşmesine, teminat altına alınacak kıymetlerin
muhafazası için özel hükümler konabilir. Bu takdirde
sigortacı, sözkonusu kıymetlerin sigorta sözleşmesinde
öngörülen şekillerde saklanmadığını ispat etmedikçe tazminat
ödemekten kaçınamaz.
A.3.
Ek Sözleşme ile Teminat Kapsamına Dahil Edilebilecek
Kıymetler
Aşağıda sayılanlar teminat kapsamı dışındadır. Ancak sigorta
bedellerinin poliçede ayrıca belirtilmesi kaydıyla ek
sözleşme ile teminat kapsamı içine alınabilirler:
3.1.
Kürk ve ipek halı ile sanat veya antika değeri olan tablo,
kolleksiyon, heykel, biblo, resim, kitap, gravür, yazı, halı
ve benzerleri,
3.2.
Model, kalıp, plan ve kroki, ihtira beratı, ticari defter ve
benzerleri,
3.3.
Sigorta sözleşmesine konu olan yerler dahilinde bulunan
kara, deniz ve hava araçları ile bunların yükleri,
3.4.
İşyeri ile bağlantısı olmayan vitrinlerde sergilenen mallar,
3.5.
Nakit, hisse senedi, tahvil ve kıymetli kâğıt ile altın,
gümüş ve sair kıymetli maden ile bunlardan mamul eşya,
mücevher, değerli taş, inci ve benzerleri,
3.6.
Sigortalıya, kendisiyle birlikte oturanlara ve çalışanlarına
ait olmayıp da sigorta sözleşmesinde gösterilen yerde
bulunan mallar,
3.7.
Konutlarda bulunan ve sigorta bedellerinin toplam sigorta
bedelinin aşağıda belirtilen oranları aşan kısımları,
a)
Sanat veya antika değeri olan tablo, kolleksiyon, heykel,
biblo, resim, kitap, gravür, yazı, halı ve benzerlerinin
sigorta bedellerinin toplam sigorta bedelinin %5'ini aşan
kısmı,
b)
Altın, gümüş ve sair kıymetli maden ile bunlardan mamül
eşya, mücevher, değerli taş, inci ve benzerlerinin sigorta
bedellerinin toplam sigorta bedelinin %5'ini aşan kısmı,
c)
Aksam ve teferruatları da dahil olmak üzere bilgisayar,
video, video çekicisi, telsiz, televizyon, radyo, pikap,
teyp, müzik seti, fotoğraf makinesi, film makinesi (gösterme
veya çekme), dürbün ve mikroskopların sigorta bedellerinin
toplam sigorta bedelinin % 10'unu aşan kısmı,
d)
Kürk ve ipek halıların sigorta bedellerinin toplam sigorta
bedelinin % 10'unu aşan kısmı.
Sigorta sözleşmesine, yukarıdaki fıkraya göre teminat altına
alınacak eşya1arın muhafazası için özel hükümler konabilir.
Bu takdirde sigortacı, sözkonusu eşyaların sigorta
söz1eşmesinde öngörülen şekillerde saklanmadığını ispat
etmedikçe tazminat ödemekten kaçınamaz.
A.4.
Ek Sözleşme ile Teminat Kapsamına Dahil Edilebilecek Haller
Aşağıdaki hallerden herhangi birinin varlığını fırsat
bilerek yapılan hırsızlık, yağma ve suçlara teşebbüsten
kaynaklanan zararlar sigorta teminatının dışında olup ancak
ek söz1eşme yapılarak teminat kapsamı içine alınabilirler:
4.1.
Sigorta söz1eşmesinde gösterilen yerlerin içinde ara1ıksız
30 günden fazla kimse bulunmaması,
4.2.
Poliçede gösterilen yerlerde bulunan kıymetlerin, bu
yerlerden taşınması ve bu yerlerin dışındaki adreslerde
tutulması,
4.3.
Grev, lokavt, kargaşalık ve bunların gerektirdiği askeri ve
inzibati hareketler,
4.4.
Yangın, yıldırım, infilak, deprem, yanardağ püskürmesi,
seylap, fırtına, yer kayması, kar ağırlığı,
4.5.
Sigortalının hizmetinde bulunan kimselerce yapılan hırsızlık
ve tahribat,
4.6.
Kıyafet değiştirerek veya selahiyetli olmaksızın sıfat
takınarak yapılan hırsızlık1ar,
4.7.
3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör
eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları
önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar
tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydana gelen
zararlar
A.5.
Teminat Dışında Kalan Haller
Aşağıdaki haller sigorta teminatının dışındadır:
5.1.
Savaş, istila, düşman hareketleri, iç savaş, ihtilal,
ayaklanma ve askeri hareketlerden yararlanılarak yapılan
hırsızlık, yağma ve bu suçlara teşebbüsten kaynaklanan
zararlar,
5.2.
Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması
sonucu nükleer artıklardan veya bunlara atfedilen
sebeplerden meydana gelen iyonlayıcı radyasyon veya
radyo-aktif bulaşma ya da bunların gerektirdiği askeri ve
inzibati tedbirlerden yararlanılarak yapılan, hırsızlık,
yağma ve tahribat (Bu bentte geçen yanma deyimi kendi
kendini idame ettiren herhangi bir nükleer ayrışım olayını
da kapsayacaktır).
5.3.
Kamu otoritesi tarafından sigortalı şeyler üzerinde
yapılacak tasarruflardan yararlanılarak yapılan hırsızlık,
yağma veya bu suçlara teşebbüsten kaynaklanan zararlar,
5.4.
Sigortalıyla birlikte yaşayan veya birlikte oturan kimseler
tarafından yapılan hırsızlık ve tahribat,
5.5.
Hırsızların neden olacağı yangın, infilak ve dahili su
zararları,
5.6.
Envanter açıkları.
A.6.
Eksik Sigorta
Aksi
kararlaştırılmadıkça, poliçede belirtilen sigorta bedeli
sigorta edilen menfaatin hasara uğradığı andaki değerinden
düşük olduğu takdirde, tazminat sigorta bedeli ile sigorta
değeri arasındaki orana göre ödenir.
Sigortalı veya sigorta ettiren, sigorta sözleşmesini
yukarıdaki oran gözönüne alınmaksızın sigorta bedelini
aşmayan zararın tamamının sigortacı tarafından ödeneceği
şeklinde değiştirebilir. Sigortalı veya sigorta ettiren
sözleşmeyi bu şekilde değiştirdiğini, rizikonun
gerçekleşmesinden önce, noter protestosu ile sigortacıya
bildirdiği takdirde, bildirim gününden sonra gelen günden
itibaren sözleşme hükümleri, kendiliğinden sigortacının
sigorta bedelini aşmayan zararın tamamından sorumlu olacağı
şeklinde değiştirilmiş olur. Sigortalı prim farkını esas
primin ödenmesine ilişkin hükümler uyarınca öder.
A.7.
Aşkın Sigorta
Sigorta bedeli veya sigortacının zarar dolayısıyla ödemeyi
kararlaştırdığı miktar, sigorta olunan menfaatin değerini
aşarsa sigortanın bu değeri aşan kısmı geçersizdir.
Sigorta süresi içinde haberdar olan sigortacı bu durumu
sigortalıya ihbar eder ve sigorta bedelini ve primin bu
aşkın bedele ait kısmını indirir ve fazlasını sigortalıya
iade eder.
A.8.
Muafiyet
Sigorta bedelinin belli bir yüzdesine kadar olan hasarların
veya hasarın belli bir yüzdesinin ve/veya miktarının
sigortacı tarafından tazmin edilmeyeceği
kararlaştırılabilir.
Bu
şekilde belirlenen muafiyet oranları veya tutarları poliçede
belirtilir.
A.9.
Sigortanın Başlangıcı ve Sonu
Sigorta, poliçede başlama ve sona erme tarihleri olarak
yazılan tarihlerde aksi kararlaştırılmadıkça, Türkiye saati
ile öğleyin saat 12.00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de
sona erer.
B
-Hasar ve Tazminat
B.l.
Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigortalı veya Sigorta
Ettirenin Yükümlülükleri
Sigortalı veya sigorta ettiren, rizikonun gerçekleşmesi
halinde aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür.
1.1.
Rizikonun gerçekleştiğini öğrendiği tarihten itibaren beş iş
günü içinde sigortacıya bildirimde bulunmak.
1.2.
Rizikonun gerçekleştiğini öğrendiğinde, durumu derhal
yetkili makamlara bildirmek ve çalınanlar arasında kıymetli
evrak varsa dolaşımını ve ödenmesini önlemek için ilgili
yerlere derhal başvuruda bulunmak,
1.3.
Sigortalı değilmişçesine gerekli koruma önlemlerini almak ve
bu amaçla sigortacı tarafından verilen talimata elinden
geldiği kadar uymak,
1.4.
Zorunlu haller dışında, rizikonun gerçekleştiği yer veya
kıymetlerde bir değişiklik yapmamak,
1.5.
Sigortacının isteği üzerine rizikonun gerçekleşmesi
nedenlerini ayrıntılı şekilde belirlemeye, zarar miktarı ile
delilleri saptamaya ve rücu hakkının kullanılmasına yararlı,
sigorta ettiren için sağlanması mümkün gerekli bilgi ve
belgeleri gecikmeksizin sigortacıya vermek,
1.6.
Zararın tahmini miktarını belirten, yazılı bir bildirimi
makul ve uygun bir süre içinde sigortacıya vermek,
1.7.
Tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu haklarının
saptanması için sigortacının veya yetkili kıldığı
temsilcilerinin sigortalı kıymetlerin bulunduğu yerlerde,
sigortalı kıymetlerde ve bunlarla ilgili belgeler üzerinde
yapacakları araştırma ve incelemelere izin vermek,
1.8.
Sigorta konusu ile ilgili başka sigorta sözleşmeleri varsa
bunları sigortacıya bildirmek.
B.2.
Koruma Önlemleri
Sigortalı veya sigorta ettiren, sigorta poliçesiyle temin
olunan rizikoların gerçekleşmesinde zararı önlemeye,
azaltmaya ve hafifletmeye yarayacak önlemleri almakla
yükümlüdür. Alınan önlemlere ilişkin giderler, bu önlemler
faydasız kalmış olsa bile, sigortacı tarafından ödenir.
Eksik sigorta varsa, sigortacı bu giderleri sigorta
bedeliyle sigorta değeri arasındaki orana göre öder.
B.3.
Zararın Tespiti
Sigortalı kıymetlerin çalınması ya da hırsızlığa teşebbüs
edilmesi sonucunda sigortalı kıymetlerde ve bulunduğu yerde
meydana gelen zararın miktarı taraflar arasında yapılacak
anlaşmayla tespit edilir.
Taraflar zarar miktarında anlaşamadıkları takdirde, zarar
miktarının tayini, hakem-bilirkişilerce aşağıdaki esaslara
uyulmak suretiyle saptanır ve sigortacıdan tazminat talep
edilmesi veya sigortacının dava edilmesi halinde zarar
miktarıyla ilgili hakem-bilirkişi raporu tazminatın
saptanmasına esas teşkil eder. Şu kadar ki, tek
hakem-bilirkişi seçilmiş ise atandığı tarihten itibaren,
diğer hallerde ise üçüncü hakem-bilirkişinin seçilmesinden
itibaren en geç üç ay içerisinde ve her halükarda rizikonun
gerçekleştiği tarihten itibaren altı ay içerisinde raporun
tebliğ edilmemesi halinde taraflar zarar miktarını her türlü
delille ispat edebilirler.
Taraflar, uyuşmazlığın çözümü için tek hakem-bilirkişi
seçiminde anlaşamadıkları takdirde, taraflardan her biri
kendi hakem-bilirkişisini seçer ve bu hususu noter eliyle
diğer tarafa bildirir. Taraflarca seçilen hakem-bilirkişiler
ilk toplantı tarihinden itibaren yedi gün içerisinde ve
incelemeye geçmeden önce, bir üçüncü hakem-bilirkişi
seçerler ve bunu bir tutanakla saptarlar. Üçüncü
hakem-bilirkişi ancak taraflarca seçilen
hakem-bilirkişilerin anlaşamadıkları hususlarda,
anlaşamadıkları hadler içinde kalmak suretiyle, diğer
hakem-bilirkişilerle birlikte tek bir rapor halinde karar
vermeye yetkilidir. Hakem-bilirkişi raporu taraflara aynı
zamanda tebliğ edilir.
Taraflardan herhangi biri, diğer tarafça yapılan tebliğden
itibaren 15 gün içinde hakem-bilirkişisini seçmez yahut
taraflarca seçilen hakem-bilirkişiler üçüncü
hakem-bilirkişinin seçimi konusunda yedi gün içinde
anlaşamazlarsa, üçüncü hakem-bilirkişi taraflardan birinin
isteği üzerine hasar yerindeki ticaret davalarına bakmaya
yetkili mahkeme tarafından uzman kişiler arasından seçilir.
Hakem-bilirkişilere, uzmanlıklarının yeterli olmadığı
nedeniyle itiraz olunabilir. Hakem-bilirkişinin kimliğinin
öğrenilmesinden sonra yedi gün içerisinde kullanılmayan
itiraz hakkı düşer.
Hakem-bilirkişi ölür, görevden çekilir veya reddedilir ise,
yerine aynı usule göre yenisi seçilir ve göreve kaldığı
yerden devam olunur.
Hakem-bilirkişiler, zarar miktarının saptanması konusunda
gerekli görecekleri deliller ile sigortalı şeylerin
rizikonun gerçekleşmesi sırasındaki değerini saptamaya
yarayacak kayıt ve belgeleri isteyebilir ve hasar yerinde
incelemede bulunabilirler.
Hakem-bilirkişilerin veya üçüncü hakem-bilirkişinin zarar
miktarı konusunda verecekleri karar kesindir, tarafları
bağlar.
Hakem-bilirkişi kararlarına ancak tespit edilen zarar
miktarının, gerçek durumdan önemli şekilde farklı olduğu
anlaşılır ise itiraz edilebilir ve bunların iptali, kararın
tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde rizikonun
gerçekleştiği yerdeki ticaret davalarına bakmaya yetkili
mahkemeden istenebilir.
Taraflar kendi seçtikleri hakem-bilirkişilerin ücret ve
masraflarını öderler. Tek hakem-bilirkişinin veya üçüncü
hakem-bilirkişinin ücret ve masrafları taraflarca yarı
yarıya ödenir.
Zarar miktarının saptanması bu sözleşmede ve mevzuatta
mevcut hüküm ve şartları ve bunların ileri sürülmesini
etkilemez.
B.4.
Tazminatın Hesabı
Sigorta tazminatının hesabında sigortalı kıymetlerin
rizikonun gerçekleşmesi, anındaki tazmin değeri esas
tutulur. Sigorta tazmin değeri aşağıdaki şekilde hesaplanır.
Ticari emtiada, rizikonun gerçekleşmesinden bir önceki iş
günü piyasa alım fiyatı esas tutulur.
Fabrika ve imalathanelerde imal halinde bulunan maddelerde,
rizikonun gerçekleşmesinden bir iş günü önceki piyasa
fiyatına göre hammadde ve malzemenin satın alınması için
ödenecek bedellere o güne kadar yapılan imal masrafları ve
genel giderlerden gereken payın eklenmesi suretiyle
hesaplanır. Ancak bu suretle saptanan tazmin değeri, hiçbir
zaman bu maddelerin mamüllerinin rizikonun gerçekleşmesinden
bir işgünü önceki piyasa alım fiyatını geçemez.
Ham
ve mamul maddeler, fabrika ve imalathanelerin ister içinde
veya eklentisinde, ister diğer herhangi bir yerinde bulunsun
bu madde hükümleri bakımından ticari emtiadan sayılır.
Her
türlü makine ve tesisat, alet-edevat ve demirbaşlarda,
yenilerinin satın alınması için ödenecek bedel esas tutulur.
Ancak, bu bedelden eskime ve aşınma ve başka sebeplerden
ileri gelen kıymet eksilmeleri düşüleceği gibi yenilerinin
randıman ve nitelik farkları varsa bu farklar da dikkate
alınır.
Her
türlü ev eşyası ve kişisel eşyada, yenilerinin satın
alınması için ödenecek bedel esas tutulur. Ancak bu
bedelden, eskime ve aşınma ve başka sebeplerden ileri gelen
kıymet eksilmeleri indirilir.
Sigorta sözleşmesinin yapılması sırasında veya sigorta
süresi içinde; sigorta konusu kıymetin tazmin değeri sigorta
ettiren ve sigortacının mutabakatıyla seçtikleri
bilirkişiler tarafından saptanır ve taraflarca kabul
olunursa bu değere taraflarca itiraz olunamaz.
Mutabakatlı değer esasıyla yapılacak sözleşmeler için
saptanacak değer listesi en çok bir yıllık sigorta süresi
için geçerlidir.
Bilirkişi masrafı, sözleşmeyi mutabakatlı değer esasıyla
isteyen tarafa aittir. Ticari emtia üzerine mutabakatlı
değer esasıyla sözleşme yapılamaz.
Kıymetli evrakın değeri, hırsızlık gününden bir evvelki
günün borsa, yoksa piyasa veya rayiç fiyatına göre tesbit
edilir.
Kıymetli evrakın iptal veya başka bir suretle yerlerine
ikamesi mümkün olduğu takdirde, tazmin edilecek bedel ikame
masraflarıdır. Paralarda, paranın nominal değeridir.
Sigortacının sorumluluğu; sigortalı şeylerin hepsi için tek
bir bedel öngörülmüş ise bu bedelle, sigortalı şeyler
nitelikleri bakımından madde veya gruplara ayrılmış ise bu
madde ve gruplarla ilgili bedellerle sınırlıdır.
B.5.
Tazminatın Ödenmesi
Sigortalı kıymetler birden çok kez sigorta edilmişse,
tazminat miktarının yasa ve bu poliçe hükümlerine göre
saptanmasından sonra sigortacı payına düşen kısmı öder.
Sigortacı belirlenen tazminatı, rizikonun gerçekleştiğini
belirleyen bilgi ve belgelerin kendisine ulaşmasından
itibaren en geç 30 gün içerisinde sigortalıya ödemek
zorundadır.
Sigortacı, parayı ve kıymetli evrakı aynen ikame suretiyle
de tazmin edebilir.
Ancak, hisse senedi ve tahvillerle diğer kıymetli evrakta
ikame masrafları söz konusu ise sigortalı ikame işlerini
takip ederek bu işlemin en kısa zamanda yapılmasını sağlar.
Aksi takdirde doğacak zarardan sigortalı sorumlu olacaktır.
Sigortalı veya sigorta ettiren hakkında soruşturma açılmış
ise bu soruşturmanın tamamlanmasına kadar sigortacı tazminat
ödemesini bekletebilir. Çalınmış olan şeyler kısmen veya
tamamen bulunmuş ise, sigorta ettiren veya sigortalı durumu
derhal sigortacıya bildirmekle yükümlüdür.
Bulunma, tazminatın ödenmesinden önce olmuşsa, sigorta
ettiren bunları geri almak zorundadır.
Bulunma tazminatın ödenmesinden sonra olmuşsa, sigortalı
bulunan şeyin değerini ödeyerek ya geri alır ya da bulunan
şeylerin mülkiyetini sigortacıya devreder.
Geri
alınma durumunda, bulunan şeylerde çalınma dolayısıyla bir
kıymet eksilmesi meydana gelmiş ise, sigortacı bu zararı
ödemek zorundadır.
B.6.
Tazminat Hakkının Eksilmesi veya Düşmesi
Sigortalı veya sigorta ettiren, rizikonun gerçekleşmesi
halindeki yükümlülüklerini yerine getirmez ve bunun sonucu
zarar miktarında bir artış olursa, sigortacının ödeyeceği
tazminattan bu şekilde artan kısım indirilir.
Sigortalı veya sigorta ettiren, rizikonun gerçekleşmesine
kasden sebebiyet verir veya zarar miktarını kasden artırıcı
eylemlerde bulunursa, bu poliçeden doğan talep hakları
düşer.
B.7.
Hasar ve Tazminatın Sonuçları
Sigortacı, ödediği tazminat tutarınca hukuken sigortalı
yerine geçer. Sigortalı veya sigorta ettiren, sigortacının
açabileceği davaya yararlı ve elde edilmesi mümkün belge ve
bilgileri vermeğe zorunludur.
Sigorta edilmiş rizikonun gerçekleşmesi ile tam hasar
meydana geldiği takdirde sigorta teminatı sona erer. Kısmi
hasar halinde, sigorta bedeli, rizikonun gerçekleştiği
tarihten itibaren, ödenen tazminat tutarı kadar eksilir.
Sigorta bedelinin madde veya gruplara ayrılmış olması
hallerinde de aynı yöntem uygulanır.
Sigorta bedelinin eksildiği hallerde, sigorta ettirenin
istediği tarihten itibaren gün esası ile prim alınmak
suretiyle sigorta bedeli eski miktarına yükseltilebilir.
Kısmi hasarlarda, taraflar sigorta sözleşmesini feshetme
hakkına sahiptir. Taraflar fesih hakkını ancak tazminat
ödenmeden önce kullanabilir. Feshin hüküm ifade ettiği
tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesap
edilir ve fazlası geri verilir.
C-
Çeşitli Hükümler
C.1.
Sigorta Priminin Ödenmesi, Sigortacının Sorumluluğunun
Başlaması ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü
Sigorta priminin tamamının, primin taksitle ödenmesi
kararlaştırılmışsa peşinatın (ilk taksit) akit yapılır
yapılmaz ve en geç poliçenin teslimi karşılığında ödenmesi
gerekir. Aksi kararlaştırılmadıkça prim veya peşinat
ödenmediği takdirde poliçe teslim edilmiş olsa dahi
sigortacının sorumluluğu başlamaz ve bu husus poliçenin ön
yüzüne yazılır. Sigorta ettiren kimse, sigorta primini veya
primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde
peşinatını, sigorta poliçesinin teslim edildiği günün
bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer ve prim
borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 30 gün içinde de
ödemediği takdirde sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek
olmaksızın feshedilmiş olur. Prim ödenmemiş olmasına rağmen
poliçenin teslimi ile sigortacının sorumluluğunun
başlayacağının kararlaştırıldığı hallerde, bu bir aylık
sürenin ilk onbeş gününde sigortacının sorumluluğu devam
eder.
Primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde,
taksitlerin ödeme zamanı, miktarı ve vadesinde ödenmemesinin
sonuçları poliçe üzerine yazılır veya poliçe ile birlikte
yazılı olarak sigorta ettirene bildirilir. Sigorta ettiren
kimse, kesin vadeleri poliçe üzerinde belirtilen ya da
yazılı olarak kendisine bildirilmiş olan prim taksitlerinin
herhangi birini vade günü bitimine kadar ödemediği takdirde
temerrüde düşer. Sigorta ettiren, prim borcunu temerrüde
düştüğü tarihi takip eden 15 gün içinde ödemediği takdirde
sigorta teminatı durur. Rizikonun gerçekleşmemesi kaydıyla,
teminatın durduğu süre içinde prim borcunun ödenmesi halinde
teminat durduğu yerden devam eder. Sigorta teminatının
durduğu tarihten itibaren 15 gün içerisinde prim borcunun
ödenmemesi halinde, sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek
olmaksızın feshedilmiş olur.
Poliçenin ön yüzüne yazılması kaydıyla, rizikonun
gerçekleşmesiyle henüz vadesi gelmemiş prim taksitlerinin
sigortacının ödemekle yükümlü olduğu tazminat miktarını
aşmayan kısmı, muaccel hale gelir.
Bu
madde uyarınca sigorta sözleşmesinin feshedilmiş sayıldığı
hallerde, sigortacının sorumluluğunun devam ettiği süreye
tekabül eden prim, gün esası üzerinden hesap edilerek
fazlası sigorta ettirene iade edilir.
C.2.
Sigortalı veya Sigorta Ettirenin Sözleşme Yapıldığı Sırada
Beyan Yükümlülüğü
Sigorta sözleşmesi, sigorta ettirenin teklifnamede,
teklifname yoksa poliçe ve eklerinde yazılı beyanına
dayanılarak akdedilmiştir.
Sigorta ettirenin beyanı gerçeğe aykırı veya eksik olması
dolayısıyla, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha
ağır şartlarla yapmasını gerektirecek hallerde sigortacı,
durumu öğrendiği tarihten itibaren bir ay içinde sözleşmeden
cayabilir veya sözleşmeyi yürürlükte tutarak aynı süre
içinde prim farkını talep edebilir.
Sigortalı veya sigorta ettiren, talep edilen prim farkını
kabul ettiğini sekiz gün içinde bildirmediği takdirde
sözleşme feshedilmiş olur.
Cayma veya feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen
sürenin primi, gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası
geri verilir.
Sigortalı veya sigorta ettirenin kasıtlı davrandığı
anlaşıldığı takdirde sigortacı, riziko gerçekleşmiş olsa
bile sözleşmeden cayabilir, tazminatı ödemez ve prime hak
kazanır.
Sigortalı veya sigorta ettirenin kasdı bulunmadığı
durumlarda rizikonun, sigortacı durumu öğrenmeden önce veya
sigortacının cayabileceği ve feshedebileceği ya da caymanın
veya feshin hüküm ifade etmesi için geçecek sürede
gerçekleşmesi halinde, sigortacı tazminatı tahakkuk
ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim
arasındaki orana göre öder.
Süresinde kullanılmayan cayma veya prim farkını talep etme
hakkı düşer.
C.3.
Sigorta Ettirenin Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğü ve
Sonuçları
Sigorta ettiren, sigortacının izni olmadan sözleşmenin
yapılmasından sonra sigortalı kıymetlerin bulunduğu yerde ya
da kullanış tarzında, teklifnamede, teklifname yoksa poliçe
ve eklerinde belirtilene nazaran değişiklik yaptığı
takdirde, bu durumu sigortacıya sekiz gün içinde
bildirmekle yükümlüdür.
Değişiklik, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha
ağır şartlarla yapmasını gerektiren hallerden ise, sigortacı
sekiz gün içinde sözleşmeyi fesheder yahut prim farkını
talep etmek suretiyle sözleşmeyi yürürlükte tutar.
Sigorta ettiren, talep edilen prim farkını kabul ettiğini
sekiz gün içinde bildirmediği takdirde sözleşme feshedilmiş
olur.
Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi,
gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.
Süresinde kullanılmayan fesih veya prim farkını talep etme
hakkı düşer.
Sigortalı kıymetlerin bulunduğu yerlerin veya kullanma
şeklinin, teklifname teklifname yoksa poliçe ve eklerinde
belirtilene nazaran değiştirildiğini öğrenen sigortacı,
sigorta sözleşmesinin yürürlükte kalmaya devam etmesine razı
olduğunu gösteren bir harekette bulunursa fesih hakkı düşer.
Değişiklik, rizikoyu hafifletici nitelikte ve daha az prim
ödenmesini gerektirir hallerden ise sigortacı, bu
değişikliğin yapıldığı tarihten sözleşmenin sona ermesine
kadar geçecek süre için gün esasına göre hesap edilecek prim
farkını sigorta ettirene geri verir.
Sigortacının sözleşmeyi bu değişiklere göre yapmamasını veya
daha ağır şartlarla yapmasını gerektiren hallerde:
a)
Sigortacı durumu öğrenmeden önce,
b)
Sigortacının fesih ihbarında bulunabileceği süre içinde,
c)
Fesih ihbarının hüküm ifade etmesi için geçecek süre içinde,
riziko gerçekleşirse, sigortacı, tazminatı tahakkuk
ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim
arasındaki orana göre öder.
C.4.
Birden Çok Sigorta
Sigortalanmış şeyler üzerine sigorta ettiren başka
sigortacılarla aynı rizikolara karşı ve aynı süreye
rastlayan başka sigorta sözleşmesi yapacak olursa, bunu tüm
sigortacılara derhal bildirmekle yükümlüdür.
Sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren 8 gün içinde
sözleşmeyi feshedebilir. Süresinde kullanılmayan fesih hakkı
düşer.
C.5.
Menfaat Sahibinin veya Zilyedlik Durumunun Değişmesi
Sözleşme süresi içinde, menfaat sahibinin veya zilyedlik
durumunun değişmesi halinde (ölüm hali hariç) sigorta
sözleşmesi münfesih olur.
Ölüm
halinde ise, sigorta ettiren ve sigortanın varlığını öğrenen
yeni hak sahibi durumu 15 gün içinde sigortacıya bildirmekle
yükümlüdür.
Sigortacı değişikliği, yeni hak sahibi de sigortanın
mevcudiyetini öğrendiği tarihten itibaren 8 gün içinde
sözleşmeyi feshedebilir.
Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi,
gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası yeni hak
sahibine geri verilir.
Süresinde kullanılmayan fesih hakkı düşer.
Sigortalı kıymetlerin maliğinin değişmesi anında ödenmesi
gerekli prim borçlarından, sigorta ettiren ile fesih hakkını
kullanmayan yeni hak sahibi müteselsilen sorumludur.
Sigortalı kıymetlerin şeylerin sahibinin ölümüyle, varsa
ödenecek prim borcundan kanuni varisleri sorumludur veya
iade edilecek primi alma hakkı sigortalının kanuni
varislerine aittir.
C.6.
Sigortalı Yerde Değişiklik
Sigortalı kıymetlerin kısmen veya tamamen yeri değiştiğinde
C.3. maddesi hükümleri uygulanır.
C.7.
İhbarlar
Sigortalının veya sigorta ettirenin bildirimleri sigorta
şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık
yapan acenteye, noter eliyle veya taahhütlü mektupla
yapılır.
Sigortacının bildirimleri de sigortalının veya sigorta
ettirenin poliçede gösterilen adresine veya bu adres
değişmişse son bildirilen adresine aynı surette yapılır.
Taraflara imza karşılığında elden verilen mektup, telgraf,
teleks veya faks ile yapılan bildirimler de taahhütlü mektup
hükmündedir.
Sigortacı tarafından yapılan fesih ihbarı postaya veya
notere verildiği tarihten itibaren 15 gün sonra öğleyin saat
12:00'de, sigorta ettiren tarafından yapılan fesih ihbarı
ise postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün
öğleyin saat, 12:00'de hüküm ifade eder.
C.8.
Ticari ve Mesleki Sırların Saklı Tutulması
Sigortacı ve sigortacı adına hareket edenler bu sözleşmenin
yapılması dolayısıyla sigortalıya veya sigorta ettirene ait
olarak öğreneceği ticari ve mesleki sırların saklı
tutulmamasından doğacak zararlardan sorumludurlar.
C.9.
Yetkili Mahkeme
Sigorta sözleşmesinden doğan anlaşmazlıklar nedeniyle
sigortacı aleyhine açılacak davalarda yetkili mahkeme,
sigorta şirketi merkezinin veya sigorta sözleşmesine
aracılık yapan acentenin ikametgâhının bulunduğu veya
rizikonun gerçekleştiği yerdeki, sigortacı tarafından
açılacak davalarda ise davalının ikametgâhının bulunduğu
yerdeki asliye ticaret mahkemeleridir.
C.10. Zamanaşımı
Sigorta sözleşmesinden doğan bütün talepler iki yılda
zamanaşımına uğrar.
C.11. Özel Şartlar
Sözleşmeye bu genel şartlara aykırı olmamak kaydıyla özel
şartlar konulabilir.
Son
Düzenleme Tarihi: 05 Eylül 2006