A. SİGORTANIN KAPSAMI
Bu sigorta ile sigortacı, işsiz kalma ya da kaza veya hastalık nedeniyle geçici iş göremezlik hâllerinin gerçekleşmesi sonucu sigortalının poliçede belirtilen ve sözleşmeye istinaden yapması gereken ödemelerini azami tazminat tutarı ve süresi ile sınırlı olmak üzere teminat altına alır.
Bu genel şartlarda geçen;
a) Aylık tazminat tutarı: Rizikonun gerçekleşmesi durumunda sigortalıya ödenmesi gereken aylık ödemeyi,
b) Azami tazminat süresi: Rizikonun gerçekleşmesi durumunda yapılacak aylık tazminat ödemelerinin azami süresini,
c) Azami tazminat tutarı: Azami tazminat süresince aylık olarak ödenecek tazminat tutarlarının toplamını,
d) Bekleme süresi: Poliçede belirtilmek kaydıyla, rizikonun gerçekleştiği tarihten itibaren tazminat ödemelerinin başlayabilmesi için beklenmesi gereken süreyi,
e) Geçici iş göremezlik: Tam teşekküllü bir hastane raporu ile belgelendirilmek kaydıyla, sigortalının kaza veya hastalık nedeniyle, geçici süre ile iş yapma yeteneğini kaybetmesini,
f) İstihdam ilişkisi: Poliçede farklı bir şekilde tanımlanmadıkça, Türkiye Cumhuriyeti sosyal güvenlik ve çalışma mevzuatı çerçevesinde sigortalı ile işveren arasında kurulmuş iş sözleşmesine dayalı hizmet ilişkisini,
g) İsteğe bağlı cerrahi müdahale: Tıbbi açıdan gerekli olmayan ancak sigortalının hayat kalitesinin korunması için kendi talebi doğrultusunda gerçekleştirilen cerrahi müdahaleyi,
h) İşsiz kalma (“İşsizlik”): Sigortalının, poliçede belirlenen hâller çerçevesinde gelir getirici işini veya işlerini kendi iradesi dışında kaybetmesini,
i) İşsizlik süresi: Sigortalının gelir getirici bir işte çalışmadan geçirdiği süreyi,
j) Kronik veya yinelemeli hastalık: Kronik bir durumdan kaynaklanan herhangi bir hâl, yaralanma, hastalık, rahatsızlık veya semptomları,
k) Muafiyet süresi: Teminatın işlerlik kazanabilmesi için sigorta sözleşmesinin kurulmasından itibaren geçmesi gereken süreyi,
l) Sigortalı: (m) bendinde tanımlanan sözleşmeye istinaden borçlu sıfatını edinen ve bu Genel Şartlar çerçevesinde sigorta teminatını alan gerçek kişiyi,
m) Sözleşme: Sigortalı açısından ödeme yükümlülüğü doğuran; kredi sözleşmesi, kredi kartı sözleşmesi, kira sözleşmesi, eğitim kredisi sözleşmesi ve benzer nitelikteki diğer borç doğurucu sözleşmeleri
ifade eder.
A.3 Teminatlar
Sigortacı, sigortalının işsiz kalması ya da bir kaza veya hastalıktan kaynaklanan geçici iş göremezlik hâlleri için birlikte veya ayrı ayrı sigorta teminatı verebilir. İşsizlik ya da geçici iş göremezlik hâllerinden herhangi birinin gerçekleşmesi sebebiyle tazminat alınması durumunda, diğer hâlden kaynaklanan tazminat talepleri karşılanmaz. Teminat kapsamına alınan hâller poliçede açıkça belirtilir.
Bu sigortalar ile, sigortalının sözleşmeye konu ödemelerini karşılayamaması durumu arasındaki ilişki;
a) sigortalı açısından gelir getirici iş ya da işler, süreli olması halinde iş sözleşmesinin süresi,
b) bu işler karşılığında elde ettiği gelir,
c) sözleşmeye istinaden yapması gereken ödemeler,
d) teminat altına alınan hâllerden birinin gerçekleşmesi hâlinde ödenecek tazminat miktarı ve süresi
gibi unsurları da içerecek şekilde, poliçede belirtilir.
Bekleme süresi için tazminat ödenip ödenmeyeceği poliçede belirtilir.
3.1 İşsizlik Teminatı
Sigortalının işsiz kalması durumunda, sözleşmeye istinaden yapması gereken ödemeleri, işsizlik teminatı kapsamında karşılanır.
3.1.1 Teminatın Kapsamı
Sigortalının işsiz kalması hâlinde, azami tazminat süresi ve azami tazminat tutarı ile sınırlı olmak kaydıyla, sigortalı yeni bir işe başlayana kadar işsizliğin devam ettiği her bir tam ay için aylık tazminat tutarı kadar ödeme yapılır. Bir aydan eksik süreler için, her bir gün başına aylık tazminat tutarının 1/30’una eşit bir tutar hesap edilir ve ödenir.
Sigortalı, poliçede daha kısa bir süre belirtilmediği takdirde, teminat kapsamında ödenmiş olan son aylık tazminattan sonraki altı ay süresince sigortacıdan başka bir işsizlik tazminatı talebinde bulunamaz. İki veya daha fazla işsizlik süresi arasında altı ay veya yukarıda belirtildiği üzere poliçede belirlenen daha kısa bir süre bulunması durumunda, takip eden işsizlik süresi için bekleme süresi uygulanmaz.
A.5 maddesinde belirtilen durumlara ilaveten, aşağıdaki hâllerden herhangi birisi nedeniyle doğan işsizlik süresi için tazminat ödenmez.
a) Sigorta sözleşmesi yapılırken sigortalı tarafından bilinen veya bilinmesi gereken nedenlere bağlı işsizlik süresi.
b) Sigorta sözleşmesinin kurulmasından itibaren, özel şartlarda daha kısa bir süre belirtilmedikçe, ilk otuz günlük süre içinde iş akdinin feshedilmesi veya feshedileceğinin bu süre içinde sigortalıya bildirilmesi sonucu gerçekleşen işsizlik.
c) Riziko gerçekleştiği tarihte, poliçede daha kısa bür süre belirtilmemişse altı aydan az süre ile çalışılmış olması durumunda bu istihdam ilişkisinden kaynaklanan işsizlik süresi.
d) Sigortalının iş sözleşmesinin işveren tarafından ilgili mevzuata göre haklı nedenlerle feshedilmesi.
e) Sigortalının işverenle anlaşarak işten ayrılması.
f) Sigortalının ilgili mevzuata göre haklı sayılan bir neden olmaksızın istifa ederek işten ayrılması.
g) İşin gereği olarak çalışmaya dönemsel veya mevsimsel ara verilen hâller dolayısıyla geçirilen işsizlik süresi.
h) Grev veya lokavt dolayısıyla geçirilen işsizlik süresi.
i) Sigortalının kendi niteliklerine uygun bir işi makul şartlara uygun olarak aradığını belgeleyemediği işsizlik süresi.
j) Poliçe özel şartlarında öngörülen asgari sürenin altında bulunan ve bir kez dahi yenilenmemiş olan belirli süreli bir iş sözleşmesi için, iş sözleşmesinin normal bitiş tarihinden başlamak üzere işleyen işsizlik süresi.
k) Sigortalının kasıtlı olarak kendine bedeni zarar veren fiilinden, alkol, uyuşturucu veya doktor tavsiyesi ya da denetiminde kullanılmayan ilaç kullanımına bağlı işsizlik süresi.
l) Bekleme süresini geçmeyen işsizlik süresi.
m) Serbest meslek faaliyetlerine ilişkin olarak sigorta ettiren ile sigortacı arasında kararlaştırılarak poliçede belirtilmiş olan rizikolardan kaynaklanan hâller.
3.2 Geçici İş Göremezlik Teminatı
Sigortalının geçici olarak iş göremez hâle gelmesi durumunda, sözleşmeye istinaden yapması gereken ödemeleri, geçici iş göremezlik teminatı kapsamında karşılanır.
Sigortalının çalıştığı süre içinde geçici iş göremezliğe maruz kalması hâlinde, azami tazminat süresi ve tutarı ile sınırlı olmak kaydıyla, sigortalıya geçici iş göremezliğin devam ettiği her bir tam ay için aylık tazminat tutarı kadar ödeme yapılır. Bir aydan eksik süreler için, her bir gün başına aylık tazminat tutarının 1/30’una eşit bir tutar hesap edilir ve ödenir.
Poliçede daha kısa bir süre öngörülmediği takdirde, sigortalı, teminat kapsamı altında ödenmiş son tazminattan sonra, söz konusu ödemenin temelini teşkil eden nedenlerden kaynaklanmayan geçici iş göremezlik hâlleri için bir ay, aynı veya ilişkili bir nedene bağlı olan geçici iş göremezlik hâlleri için ise altı ay süreyle sigortacıdan yeni bir talepte bulunamaz. İki veya daha fazla geçici iş göremezlik dönemi arasında geçici iş göremezliğin niteliğine bağlı olarak bir ay yahut altı ay veya yukarıda belirtildiği üzere poliçede belirlenen daha kısa bir süre bulunması durumunda, takip eden geçici iş göremezlik dönemi için bekleme süresi uygulanmaz.
3.2.2 Teminat Dışında Kalan Hâller
A.5 maddesinde belirtilen durumlara ilaveten, aşağıdaki hâllerden herhangi birisi nedeniyle doğan geçici iş göremezlik süresi için aylık tazminat ödenmez.
a) Sigorta sözleşmesinin yapılması esnasında mevcut bulunan bir özürden veya kronik veya yinelemeli bir hastalıktan veya teminat için yapılan başvuru tarihinde sigortalı tarafından bilinen veya teminatın başlamasından önceki 12 aylık süre zarfında maruz kalınan herhangi bir nedenden kaynaklanan geçici iş göremezlik.
b) Sigorta sözleşmesinin kurulmasından itibaren, özel şartlarda daha kısa bir süre belirtilmedikçe, ilk otuz günlük süre içinde gerçekleşen veya bu süre içinde sigortalı tarafından farkına varılan geçici iş göremezlik.
c) İsteğe bağlı cerrahi müdahaleler sonucunda gerçekleşen geçici iş göremezlik.
d) Doğum ve hamileliğin normal sürecinden kaynaklanan geçici iş göremezlik.
e) Hamileliği sonlandırmak amacıyla isteğe bağlı olarak yapılan müdahaleler ve bunların neticesinden kaynaklanan geçici iş göremezlik.
f) Sigortalı tarafından analık yardımı alındığı dönemde, analık ile bağlantılı gerçekleşen geçici iş göremezlik.
g) Psikiyatrik hastalıklar veya akıl hastalığından kaynaklanan geçici iş göremezlik.
h) Sigortalının kasıtlı olarak kendine bedeni zarar veren fiiline, alkol, uyuşturucu veya doktor tavsiyesi ya da denetiminde kullanılmayan ilaç kullanımına bağlı geçici iş göremezlik.
i) Bekleme süresini geçmeyen geçici iş göremezlik.
j) Serbest meslek faaliyetlerine ilişkin olarak sigorta ettiren ile sigortacı arasında kararlaştırılarak poliçede belirtilmiş olan rizikolardan kaynaklanan hâller.
A.4 Ek Sözleşme ile Teminat Kapsamına Dahil Edilebilecek Hâller
Aşağıdaki hâller teminat kapsamı dışında olup, ek sözleşmeyle teminat altına alınabilir.
4.1 Profesyonel olarak çalışan veya ticari faaliyette bulunan sigortalının özel şartlarda belirlenen hâller sonucu sözleşmeye göre yapması gereken ödemeleri yapamaması.
4.2 Sigortalının mesleği olması durumunda, her türlü profesyonel spor faaliyetleri.
4.3 Amatör olarak yapılsa bile tehlikeli sporlar (dağcılık, havacılık, su altı sporları, ralli, motokros ve özel şartlarda belirlenecek diğer faaliyetler) ve bunlara ilişkin spor müsabakaları ile sürat ve mukavemet yarışları yapılması sırasında meydana gelen geçici iş göremezlikler.
4.4 Her türlü doğal afetler ile salgın hastalıklar ve pandemik hastalıklardan kaynaklanan işsizlik ve/veya geçici iş göremezlik.
4.5 İşsizlik teminatı için, işsizlik halinin yurt dışında gerçekleşmiş olması.
4.6 Sigortalının 18 yaşından küçük ya da 65 yaşından büyük olması.
A.5 Teminat Dışında Kalan Genel Hâller
Aşağıdaki hâllerden kaynaklanan işsizlik veya geçici iş göremezliğe dayalı tazminat talepleri, sigorta teminatı dışındadır.
5.1 Savaş (iç savaş dahil), istila, yabancı düşman hareketi, çarpışma (savaş ilan edilmiş olsun olmasın), ihtilal, isyan, ayaklanma, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj sonucunda oluşan veya bu eylemleri önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler.
5.2 Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer atıklardan veya bunlara atfedilen sebeplerden meydana gelen iyonlayıcı radyasyonlar veya radyo-aktivite bulaşmaları ve bunların gerektirdiği inzibati ve askeri tedbirler (bu bentte geçen yanma deyimi kendi kendini idame ettiren herhangi bir nükleer ayrışım "füzyon" olayını da kapsayacaktır).
5.3 Sigorta ettiren veya sigortalının, bilgileri kasıtlı bir şekilde yanlış, noksan veya gerçeğe aykırı beyan ettiği yahut gizlediği tazminat talepleri.
5.4 Sigorta ettiren veya sigortalının cürüm ve cinayet işlemesi veya bunlara teşebbüs etmesi.
5.5 Tehlikede bulunan şahıslar ve malları kurtarmak hâli hariç olmak üzere, sigorta ettiren veya sigortalının kendisini bile bile ağır tehlikeye maruz bırakacak hareketlerde bulunması.
İşsizlik teminatı açısından, bu sigorta aksi kararlaştırılmadıkça Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde geçerli olup, geçici iş göremezlik teminatı için, kaza veya hastalık hâlinin Türkiye dışında gerçekleşmiş olması, teminat kapsamına dahil edilmiştir.
Sigorta, poliçede başlama tarihi olarak yazılan günde, farklı bir şekilde kararlaştırılmadıkça, Türkiye saatiyle öğlen saat 12.00'de başlar ve poliçede sona erme tarihi olarak yazılan günde aynı saatte sona erer.
Sigorta teminatı, aşağıda sayılan hâllerden herhangi birisinin gerçekleşmesi ile, poliçe genel ve özel şartları hükümleri çerçevesinde sona erer.
a) Sigorta süresinin sona ermesi.
b) Rehin alınmış olması hâlinde, kredi veren tarafından rehnin paraya çevrilmesini teminen icra takibi talebinde bulunulması.
c) Ek sözleşmeyle teminat altına alınmamışsa, sigortalının 65 yaşını doldurması ve/veya işsizlik teminatı bakımından emekli olması.
Tazminat talebinde bulunması hâlinde, sigortalı, bu talebine konu hâlin gerçekleştiğini, geçici iş göremezlik teminatı için tam teşekküllü bir hastaneden alınmış ayrıntılı bir rapor; işsizlik teminatı için ise, iş sözleşmesinin feshedildiğine ve bunun yetkili kamu makamlarına bildirildiğine dair belgeler ile poliçe özel şartlarında belirtilen sair bilgi ve belgeleri sigortacıya ibraz eder.
Sigortacı, gerektiği ölçüde ve hakkın kötüye kullanılmasını teşkil etmemek üzere, her zaman ek bilgi ve belgeler talep edebilir. Tazminat talebinde bulunması durumunda sigortalı, her türlü kurum, kuruluş ve şahıslardaki bilgi, belge ve raporlara ulaşma yetkisini, sigorta sözleşmesinin konu ve amacıyla sınırlı olmak üzere peşinen sigortacıya verir.
Sigortacı, masrafları kendisine ait olmak üzere, geçici iş göremezlik nedeniyle tazminat talebinde bulunan sigortalının sağlık durumunu her zaman kontrol edebilir. Sigortalı bu kontrollerin yapılmasına izin verir.
Sigortacının tazminat talebini değerlendirmesi sırasında, sigortalı sözleşmeden kaynaklanan borç ve yükümlülüklerini sigortalı değilmişçesine aynı özen ve dikkatle yerine getirmeye devam etmekle yükümlüdür. Bu yükümlülüğe aykırı hareketten doğan zarardan sigortalı şahsen sorumlu olur.
B.2 Tazminat Tutarının Tespiti ve Ödenmesi
Tazminat tutarı, taraflar arasında tespit edilir. Sigortacı ile sigortalı zarar miktarında anlaşamadıkları takdirde, zarar miktarının tayini hakem-bilirkişilerce aşağıdaki esaslara uyulmak suretiyle saptanır ve sigortacıdan tazminat talep veya dava edilmesi hâlinde zarar miktarıyla ilgili hakem-bilirkişi kararı tazminatın saptanmasına esas teşkil eder. Şu kadar ki, tek hakem-bilirkişi seçilmiş ise atandığı tarihten itibaren, diğer hâlde ise üçüncü hakem-bilirkişinin seçilmesinden itibaren en geç on beş işgünü içerisinde, herhalde rizikonun gerçekleştiği tarihten itibaren iki ay içerisinde raporun tebliğ edilmemesi hâlinde taraflar zarar miktarını her türlü delille ispat edebilirler.
Sigortalı ve sigortacı uyuşmazlığın çözümü için tek hakem-bilirkişi seçiminde anlaşamadıkları takdirde, taraflardan her biri hakem-bilirkişisini seçer ve bu hususu noter eliyle diğer tarafa bildirir. Taraf hakem-bilirkişileri ilk toplantı tarihinden itibaren yedi gün içerisinde ve incelemeye geçmeden önce bir üçüncü hakem-bilirkişi seçerler ve bunu bir tutanakla saptarlar. Üçüncü hakem-bilirkişi, ancak taraf hakem-bilirkişilerinin anlaşamadıkları hususlarda, anlaşamadıkları hadler içinde kalmak suretiyle, diğer hakem-bilirkişilerle birlikte tek bir rapor hâlinde karar vermeye yetkilidir. Hakem-bilirkişi kararları taraflara aynı zamanda tebliğ edilir.
Sigortalı veya sigortacıdan herhangi biri, diğer tarafça yapılan tebliğden itibaren on beş gün içinde hakem-bilirkişisini seçmez, yahut taraf hakem-bilirkişiler üçüncü hakem-bilirkişinin seçimi konusunda yedi gün içinde anlaşamazlar ise, taraf hakem-bilirkişisi veya üçüncü hakem-bilirkişi, taraflardan birinin isteği üzerine hasar yerindeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkeme tarafından uzman kişiler arasından seçilir.
Her iki taraf, üçüncü hakem-bilirkişinin bu kişi ister taraf hakem-bilirkişileri ister yetkili mahkeme tarafından seçilecek olsun sigortacının veya sigortadan faydalanan kimsenin ikamet ettiği veya rizikonun gerçekleştiği yer dışından seçilmesini isteme hakkına sahip olup bu isteğin yerine getirilmesi gereklidir.
Hakem-bilirkişilere, uzmanlıklarının yeterli olmadığı nedeniyle itiraz olunabilir. Hakem-bilirkişinin kimliğinin öğrenilmesinden sonra yedi gün içerisinde kullanılmayan itiraz hakkı düşer.
Hakem-bilirkişi ölür, görevden çekilir veya reddedilir ise yerine aynı usule göre yenisi seçilir ve göreve kaldığı yerden devam olunur.
Sigortalının ölümü, seçilmiş bulunan hakem-bilirkişinin görevini sona erdirmez.
Hakem-bilirkişiler, zarar miktarının saptanması konusunda gerekli görecekleri deliller ile sigortalanan menfaatin, rizikonun gerçekleşmesi sırasındaki değerini saptamaya yarayacak kayıt ve belgeleri isteyebilir ve hasar yerinde incelemede bulunabilirler.
Hakem-bilirkişilerin veya üçüncü hakem bilirkişinin zarar miktarı konusunda verecekleri karar kesindir, tarafları bağlar.
Hakem-bilirkişi kararlarına ancak tespit edilen zarar miktarının, gerçek durumdan önemli şekilde farklı olduğu anlaşılır ise itiraz edilebilir ve bunların iptali kararın tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde rizikonun gerçekleştiği yerdeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkemeden istenebilir.
Taraflar kendi hakem-bilirkişilerinin ücret ve masraflarını öderler. Tek hakem-bilirkişinin veya üçüncü hakem-bilirkişinin ücret ve masrafları taraflarca yarı yarıya ödenir.
Zarar miktarının saptanması bu sözleşmede ve mevzuatta mevcut hüküm ve şartları ve bunların ileri sürülmesini etkilemez.
Tazminat tutarı, poliçede kararlaştırılan azami tazminat tutarını aşamaz.
İşsizlik ve geçici iş göremezlik süresi içinde, sigortalının devletin sağladığı maddi imkanlardan yararlanması hâlinde, bu ödemeler tazminatın hesaplanmasında gelir olarak kabul edilmez.
Birinci aylık tazminat hakkı, rizikonun gerçekleştiği tarihte veya varsa bekleme süresinin bitiminde doğar, poliçede daha kısa bir süre belirtilmedikçe poliçe özel şartlarında belirlenmiş tüm bilgi ve belgelerin sigortalı tarafından sigortacıya iletilmesini takip eden otuz gün içinde değerlendirilir ve bunu takip eden beş iş günü içinde ödenir.
İşsizlik ve geçici iş göremezlik teminatlarının ikisinin de alınmış olması durumunda, azami tazminat süresi içinde olmak üzere, işsizliğe bağlı bir tazminat talebinden geçici iş göremezliğe bağlı bir tazminat talebine veya geçici iş göremezliğe bağlı bir tazminat talebinden işsizliğe bağlı bir tazminat talebine geçilmesi mümkündür. Bu hâllerde bekleme süresi tekrar uygulanmaz.
C. ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
C.1 Sigorta Priminin Ödenmesi, Sorumluluğun Başlaması ve Temerrüt Hâli
Sigorta primi ve ödeme şekli, poliçe özel şartlarında kararlaştırılır. Sigorta priminin yıllık ya da aylık olarak tespit edilmesi mümkündür.
Sigortacının sorumluluğu, sigorta ücretinin tamamının veya taksitle ödenmesi kararlaştırılmış ise ilk taksidin poliçenin tesliminde ödenmesi ile başlar. Aksi kararlaştırılmadıkça, sigorta ücretinin tamamının veya ilk taksidin ödenmemesi hâlinde, poliçe teslim edilmiş olsa dahi sigortacının sorumluluğu başlamaz ve bu şart poliçeye yazılır.
Taksitle ödenmesi kararlaştırılmış olan sigorta ücreti taksitlerinin kesin ödeme zamanı, miktarı ve vadesinde ödenmemesinin sonuçları poliçe üzerine yazılır veya poliçe ile birlikte yazılı olarak sigortalıya bildirilir. Sigortalı, sigorta ücreti taksitlerinin herhangi birini poliçede kesin olduğu belirtilen vadesinde ödemediği takdirde temerrüde düşer. Sigortalının temerrüde düşmesi hâlinde, Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.
Rizikonun gerçekleşmesi hâlinde taksitlerin tümü muaccel olur ve bu şart poliçenin ön yüzüne yazılır. Prim taksitlerinin toplamının ödenecek tazminat miktarından düşülmesi mümkündür.
Sigortacı sigorta sözleşmesini, sigortalının beyanı ile teklifnameye, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde yazılı sorulara verdiği cevaplara dayanarak yapar.
Sigortalının beyanının gerçeğe aykırı, yanlış veya eksik olması ve bu durumun sigortacının gerçeği öğrendiği takdirde sigorta sözleşmesini yapmamasına ya da prim farkı talep etmesine neden olacak nitelikte olması hâlinde, sözleşmeyi yapmamasını ya da daha ağır şartlarla yapmasını gerektirirse, sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren bir ay içinde sözleşmeden cayabilir veya sözleşmeyi yürürlükte tutarak aynı süre içinde prim farkını talep edebilir.
Sigortalı, talep edilen prim farkını kabul ettiğini sekiz gün içinde bildirmediği takdirde sözleşmeden cayılmış olur. Ancak, prim farkının kabul edilmemesi nedeniyle sözleşmeden cayılması, sigortacının gerçeğe aykırı veya eksik beyanı öğrendiği tarihten itibaren bir aylık süre içinde söz konusudur.
Sigortalının kasıtlı davrandığının anlaşılması hâlinde, riziko gerçekleşmiş olsa dahi, sigortacı sözleşmeden cayabilir ve rizikoyu taşıdığı süreye ait prime hak kazanır.
Sigortalının kastı bulunmadığı durumlarda, rizikonun sigortacının durumu öğrenmesinden önce veya sigortacının cayabileceği ya da caymanın hüküm ifade etmesi için geçen süre içinde gerçekleşmesi hâlinde, sigortacı tazminatı, tahakkuk ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki orana göre öder.
Süresinde kullanılmayan cayma veya prim farkını talep etme hakkı düşer.
Sigorta sözleşmesinin yapılmasından sonra teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde beyan olunan hususlarda bir değişiklik olduğu takdirde sigortalı en geç, sekiz gün içinde durumu sigortacıya bildirmekle yükümlüdür.
Sigortalı değişikliği sekiz gün zarfında sigortacıya bildirmişse, sigortacı ihbar tarihinden itibaren sekiz gün içinde fesih hakkını kullanmadığı takdirde sigortanın hükmü devam eder.
Sigortalı, değişiklik keyfiyetini sigortacıya ihbar etmediği hâlde dahi sigortacı vaki değişikliği öğrendikten sonra sekiz gün içinde feshetmez veya sigorta primini tahsil etmek gibi sigorta hükmünün devamına razı olduğunu gösteren bir harekette bulunursa fesih hakkı düşer.
Sigortacının sözleşmeyi bu değişikliklere göre yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektiren hâllerde:
a) Sigortacı durumu öğrenmeden önce,
b) Sigortacının fesih ihbarında bulunabileceği süre içinde,
c) Fesih ihbarının hüküm ifade etmesi için geçecek süre içinde riziko gerçekleşirse,
sigortacı, tazminatı, tahakkuk ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki orana göre öder.
Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen süre, gün esası üzerinden hesap edilir ve primin fazlası geri verilir.
Süresinde kullanılmayan fesih veya prim farkını isteme hakkı düşer.
Poliçe süresi sona ermeden sözleşmeye konu borcun tamamının ödenmiş olması durumunda, sigorta sözleşmesi kendiliğinden fesh olur ve gün esası üzerinden belirlenen prim farkı sigortalıya iade edilir. Bu hüküm, borcun süreklilik arz edebileceği sözleşme türleri için uygulanmaz.
Sigortalının ihbar ve tebliğleri, sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye Tebligat Kanunu hükümlerine göre yapılır.
Sigortacının ihbar ve tebliğleri sigortalının poliçede gösterilen adresine; bu adresin değişmiş olması hâlinde, sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye bildirilen son adresine, aynı surette yapılır.
Sigorta sözleşmesinden doğan bütün talepler iki yılda zamanaşımına uğrar.
Sigorta sözleşmesinden doğan anlaşmazlıklar nedeniyle açılacak davalarda yetkili mahkeme, sigorta şirketinin merkezinin veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acente mevcutsa bu acentenin bulunduğu yerdeki; sigortalı aleyhine açılacak davalarda ise davalının bulunduğu yerdeki ticari davalara bakmakla görevli mahkemedir.
C.7 Özel Şartlar
Sigorta sözleşmesine bu genel şartlara aykırı düşmemek ve sigortalının aleyhine olmamak kaydıyla özel şartlar konulabilir.